maandag 23 juni 2008

Kernwaarden van de Rechtstaat

De Overheid heeft inmiddels ook het belang erkend van de drie kernwaarden die ook in het boek Trias Politica Ethica uitgebreid besproken worden. Helaas onderkent zij nog niet dat deze kernwaarden in verschillende maatschappelijke gebieden thuishoren. Zonder dat uitgangspunt blijft de discussie over botsende waarden een abstracte!

Zie onderstaande tekst van het Ministerie van Justitie.

"Kernwaarden van de Rechtsstaat behoeft onderhoud" !
Maatschappelijk draagvlak voor de rechtsstaat is essentieel voor het goed functioneren ervan, maar blijkt in een mondige en pluriforme samenleving niet vanzelfsprekend. Onderzoek van onder meer het SCP, geeft geen reden om te spreken van een acute vertrouwenscrisis, maar het geeft bepaald ook geen aanleiding om rustig achterover te leunen.Het in stand houden van de rechtsstaat gaat niet vanzelf. De organisaties van de rechtsstaat moeten bijvoorbeeld hun werk goed (kunnen) blijven doen, willen mensen hun vertrouwen daarin niet verliezen. Er doen zich door de tijd heen ook steeds nieuwe verschijnselen en vraagstukken voor die soms tot heftige discussies leiden over de manier waarop we in Nederland aan de rechtsstaat hebben vorm gegeven en tot acties die de rechtsstaat voor nieuwe uitdagingen stellen. Daarom is permanent aandacht voor de rechtsstaat nodig, zowel van de kant van de overheid als van de kant van burgers en hun organisaties. Mensen hebben voldoende kennis, de juiste houding en vaardigheden nodig om als burgers in Nederland de principes van de rechtsstaat in het dagelijks leven gestalte te geven. Vooral als de principes van de rechtsstaat en de daarop gebaseerde regels met elkaar botsen of lijken te botsen in een concrete situatie is dat niet gemakkelijk ".
Drie belangrijkste kernwaarden.In de rechtsstaat draait het allemaal om de menselijke waardigheid. Volgens de commissie staan drie kernwaarden centraal in de rechtsstaat:
* vrijheid,
* gelijkwaardigheid
* solidariteit.
De andere waarden van de rechtsstaat vloeien hieruit voort.
- Vrijheid: Alle mensen in Nederland zijn vrij om te denken, te zeggen en te doen wat ze willen, maar alleen als ze daarmee de vrijheid en veiligheid van anderen niet in gevaar brengen of de gelijkwaardigheid van anderen ontkennen.
- Gelijkwaardigheid: Alle mensen in Nederland zijn gelijkwaardig, want de menselijke waardigheid van de een is niet belangrijker dan die van de ander.
- Solidariteit: Alle mensen in Nederland moeten het zich aantrekken als anderen in onvrijheid leven of niet gelijkwaardig worden behandeld. Naar vermogen moet men anderen helpen.

In de praktijk kunnen deze kernwaarden met elkaar botsen of er doen zich dilemma's tussen (kern)waarden voor. Denk bijvoorbeeld aan veiligheid versus vrijheid en vrijheid van meningsuiting versus vrijheid van geloof. De Commissie Uitdragen kernwaarden van de rechtsstaat stond onder leiding van prof. W. van de Donk (Wetenschappelijke Raad van het Regeringsbeleid WRR).

Het is voor burgers niet altijd duidelijk wat de kernwaarden van de Nederlandse rechtsstaat zijn en hoe zij hier in de praktijk mee moeten omgaan. De Commissie 'Uitdragen kernwaarden van de rechtsstaat' is gevraagd om te adviseren over een beleidskader voor het uitdragen van kernwaarden van de rechtsstaat. Op 13 februari 2008 heeft de Commissie haar advies gepresenteerd aan de minister van Justitie en de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
Meer informatie Advies van de maatschappelijke commissie 'Uitdragen kernwaarden van de rechtsstaat' 13-02-2008 en
Startnotitie Uitdragen kernwaarden van de rechtsstaat 08-03-2007

Zie ook een deels hierop gebaseerd opinie-artikel op de SP website van de afdeling Eindhoven.
 https://eindhoven.sp.nl/blog/alle/anoniem/2009/05/verlichtingsidealen-als-kernwaarden


Geen opmerkingen: